Hepatitis C-virus (HCV) is een bloedgedragen virus dat primair de lever infecteert en ontsteking veroorzaakt. Dit RNA-virus behoort tot de familie van flavivirussen en is een van de hoofdoorzaken van chronische leverziekte wereldwijd. Het virus valt levercellen aan en vermenigvuldigt zich daarin, wat kan leiden tot leverontsteking, littekenvorming en uiteindelijk levercirrose.
HCV-infecties kunnen zich ontwikkelen als acute of chronische aandoeningen. Acute hepatitis C treedt op binnen de eerste zes maanden na infectie en verloopt vaak zonder symptomen. Bij ongeveer 75-85% van de patiënten ontwikkelt zich echter een chronische infectie, waarbij het virus decennialang in het lichaam kan blijven zonder behandeling.
In Nederland wordt geschat dat ongeveer 19.000 tot 26.000 mensen chronisch geïnfecteerd zijn met hepatitis C. De prevalentie ligt rond de 0,1-0,4% van de algemene bevolking. Transmissie vindt plaats via direct contact met geïnfecteerd bloed, voornamelijk door intraveneus drugsgebruik, onveilige medische procedures, bloedtransfusies voor 1992, en in mindere mate seksueel contact.
Vroege symptomen van hepatitis C zijn vaak subtiel of afwezig, waardoor veel infecties onopgemerkt blijven. Wanneer acute symptomen optreden, kunnen deze zich manifesteren als vermoeidheid, buikpijn, misselijkheid, verlies van eetlust en geelzucht. Deze verschijnselen ontwikkelen zich meestal 2-12 weken na infectie.
Chronische hepatitis C verloopt vaak asymptomatisch gedurende jaren. Wanneer symptomen optreden, omvatten deze:
Diagnose wordt gesteld door bloedonderzoek, beginnend met anti-HCV antilichamen gevolgd door HCV-RNA-detectie voor bevestiging van actieve infectie. In Nederland biedt de GGD risicogroepen gratis screening aan. Consulteer uw huisarts bij verdenking op hepatitis C, vooral bij risicovolle voorgeschiedenis of aanhoudende leveraandoeningen.
De behandeling van Hepatitis C heeft de afgelopen jaren een revolutionaire ontwikkeling doorgemaakt dankzij moderne antivirale therapieën. Direct Acting Antivirals (DAA's) vormen momenteel de gouden standaard voor HCV-behandeling en hebben traditionele interferon-gebaseerde therapieën volledig vervangen.
DAA's werken rechtstreeks op het hepatitis C-virus door specifieke eiwitten te blokkeren die essentieel zijn voor virale replicatie. Deze medicijnen bieden een genezingspercentage van meer dan 95% bij de meeste patiënten. De behandelingsduur varieert gewoonlijk tussen 8 en 12 weken, afhankelijk van het gekozen medicijn en de individuele patiëntfactoren.
Nederland hanteert een gepersonaliseerde benadering waarbij de behandeling wordt afgestemd op het specifieke HCV-genotype van de patiënt. De meeste moderne DAA-combinaties zijn echter pangenotypisch effectief, wat betekent dat ze tegen alle HCV-genotypen werken. Bijwerkingen zijn over het algemeen mild en kunnen hoofdpijn, vermoeidheid en misselijkheid omvatten. Voorzorgsmaatregelen omvatten regelmatige laboratoriumcontroles en interactiecontrole met andere medicijnen.
Nederlandse apotheken bieden verschillende moderne HCV-medicijnen aan die volledig vergoed worden door de zorgverzekeringen. De keuze voor een specifiek medicijn wordt bepaald door factoren zoals HCV-genotype, eerdere behandelingsgeschiedenis en eventuele comorbiditeiten.
Alle geregistreerde HCV-medicijnen worden volledig vergoed door Nederlandse zorgverzekeringen na goedkeuring door de behandelend specialist. De medicijnen zijn beschikbaar bij ziekenhuisapothekers en gespecialiseerde openbare apotheken. Patiënten hebben recht op farmaceutische begeleiding en monitoring tijdens de behandelperiode om optimale therapietrouw en behandelresultaten te waarborgen.
Preventie van hepatitis C is vooral gericht op het voorkomen van contact met besmet bloed. Vermijd het delen van persoonlijke items zoals scheermesjes, tandenborstels of nagelkniippers. Bij tatoeages en piercings is het belangrijk om alleen naar geregistreerde salons te gaan die steriele materialen gebruiken.
Er bestaat momenteel geen vaccin tegen hepatitis C. Wel wordt geadviseerd om vaccinatie tegen hepatitis A en B te overwegen, omdat co-infecties de lever extra kunnen belasten. Bespreek dit met uw huisarts of specialist.
Tijdens de behandeling is het belangrijk om:
Alcohol kan leverontsteking verergeren en de effectiviteit van medicijnen verminderen. Volledige alcoholstop wordt sterk aanbevolen tijdens de behandeling en daarna om verdere leverschade te voorkomen.
Patiënten vragen zich vaak af of hepatitis C besmettelijk is via dagelijks contact (nee, alleen via bloed), hoe lang de behandeling duurt (meestal 8-12 weken) en of genezing mogelijk is (ja, in meer dan 95% van de gevallen). Ook bestaat er bezorgdheid over bijwerkingen, die meestal mild zijn en tijdelijk.
In Nederland kunt u terecht bij uw huisarts voor de eerste beoordeling. Doorverwijzing naar een maag-, darm- en leverarts (MDL-arts) in een ziekenhuis volgt meestal voor verdere behandeling. Alle Nederlandse ziekenhuizen hebben ervaring met hepatitis C-behandeling.
De Nederlandse Vereniging van Maag-, Darm- en Leverartsen (NVMDL) biedt patiënteninformatie. Ook zijn er online steungroepen en forums waar patiënten ervaringen kunnen delen. Veel ziekenhuizen hebben gespecialiseerde hepatitis C-verpleegkundigen voor begeleiding.
Na succesvolle behandeling volgt controle na 12 en 24 weken om genezing te bevestigen. Jaarlijkse levercontroles kunnen nodig blijven, vooral bij eerdere leverschade. Regelmatige monitoring zorgt voor vroege detectie van eventuele complicaties.
